ભારતનાં સર્વાધિક સુંદર રાજ્યોમાં જેની ગણના થાય છે, તેવું આસામ પૂર્વોત્તરમાં સાંસ્કૃતિક, જૈવિક અને કુદરતી વિવિધતાના ખજાના સમાન પ્રદેશ છે. આસામમાં પ્રવેશ કરતાં જ દૂર દૂર સુધી ફેલાયેલા ચાના બગીચા અને સુંદરતા વેરતી વન્ય જીવસૃષ્ટિ દૃષ્ટિગત થવા માંડે છે. આસામમાં અનેક લુપ્તપ્રાય વન્યજીવોની પ્રજાતિઓ અને સુંદર લાંબા દાંતવાળા હાથીઓના અવાજ વન્યજીવ પ્રેમીઓનાં હૃદયને સ્પર્શી જાય તેવા છે.

* આસામનું એક પર્વતીય સ્થળ હાફલાંગ સમુદ્રી તટથી ૬૮૦ મીટરની ઊંચાઈ પર સ્થિત છે. આ પર્વતને આસામની મુખ્ય ભાષામાં સફેદ કીડીઓનો પહાડ કહેવામાં આવે છે. બે લાખ અલગ અલગ પ્રકારનાં ફૂલો માટે પણ હાફલાંગનો પહાડ વિશ્વવિખ્યાત છે.

* અનેક પક્ષીઓની દુર્લભ પ્રજાતિઓ અને પાઇનેપલ (અનાનસ), નાસપતી અને સંતરાં માટે પણ તે વિશેષ જાણીતો છે.

* આસામ અને મેઘાલયની સીમાઓ પર સ્થિત તેમજ હાફલાંગથી ૧૧૨ કિલોમીટર દૂર આવેલું ઉમારસંગો પર્વતીય સ્થળ ઉત્તરી કછાર પહાડી ક્ષેત્રની પ્રાકૃતિક પૃષ્ઠભૂમિથી સમૃદ્ધ છે. આ મનોરંજક યાત્રાનો આનંદ માણવા પર્યટકોએ જોવાઈના રસ્તે હાફલાંગની પહાડી ઉમારસંગોથી જઈ શકાય છે અને અહીંથી શિલાંગની પહાડીઓ તરફ પણ જઈ શકાય છે. ઉમારસંગો પાસે ચિકિત્સીય ગુણ ધરાવતું ગરમ પાણીનું ઝરણું પણ આવેલું છે.

* કાઝિરંગા નેશનલ પાર્ક આ રાજ્યની ઓળખ આપવા માટે પૂરતો છે. આ પાર્ક ૪૩૦ ચો.કિમીમાં ફેલાયેલો છે. કાઝિરંગા ખાસ કરીને ગેંડાઓ માટે વિશેષ જાણીતું છે. ઉપરાંત ૨૦૦૬થી કાઝિરંગા નેશનલ પાર્કને વાઘ અભયારણ્ય પણ જાહેર કરાયું છે. આ ઉદ્યાનમાં હાથી, જંગલી ભેંસ, સાબર-બારાસિંઘા જોવા મળે છે. બર્ડ લાઇફ ઇન્ટરનેશનલ દ્વારા કાઝિરંગા નેશનલ પાર્કને પક્ષીઓના સંરક્ષણ માટે મહત્ત્વપૂર્ણ સ્થળ જાહેર કરવામાં આવ્યું છે. ભારતનાં અન્ય અભયારણ્યની તુલનામાં કાઝિરંગા નેશનલ પાર્કે વન્યજીવન સંરક્ષણમાં વધુ સફળતા મેળવી છે. અહીંયાં ઊંચા ઊંચા હાથી ઘાસ, પહોળાં પાંદડાં ધરાવતી વનસ્પતિઓ પણ જોવા મળે છે. ઉપરાંત, અહીં નાનાં તળાવો પણ આવેલાં છે.

* ૧૯૭૩માં માનસ ટાઇગર રિઝર્વ બનાવવામાં આવ્યું હતું. તે કોકરાઝાર,બોગઈ ગામ, બારપેટાન, નાલબાડી, કામરૂપ અને દારાંગ જિલ્લામાં ફેલાયેલું છે. આ રિઝર્વમાં જે ૨૨ જીવ-જંતુઓની પ્રજાતિઓ મળી આવે છે તે વિશ્વમાં લુપ્તપ્રાય છે. ૧૯૮૫માં તેને વિશ્વ વિરાસત સ્થળ જાહેર કરાયું હતું.
(સંદેશની પૂર્તિમાં પ્રકાશિત)